Gaitasunaren analisia eta ebaluaketa

Gaitasuna:

Umeak bizikletaz ibiltzea egun eguzkitsu batean paseatzeko.

a) Edukia: Atzekaldean bi gurpiltxo dituen bizikleta.
b) Ekintza: Ibiltzea
c) Testuingurua: Egun eguzkitsu batean
d) Helburua: Paseatzeko

Adierazleak:

1. Oreka
2. Koordinazioa
3. Abiadura
4. Ibilbidea
5. Errespetua
6. Jarrera

Errubrika: ebaluatzeko irizpideak (4 urte)

* Eranskinak hobeto ikusteko hauen gainean klik egin.

Irakasle garenean...

Gizakiaren lehenengo urteak funtsezkoak dira bere garapena aurrera egin ahal izateko, horregatik, adin tarte horretan egiten dugun guztia eragin handia izango du berarengan. Hori dela eta, haurtzaroa zaindu behar da, umeak espazioa eta denbora izan behar du askatasunez garatu ahal dezan.

- Jolasa, askatasuna

Jolasa ikaskuntza soziala, emozionala eta kognitiboaren oinarria da. Haurtzaroan jolasa ez bada indartzen haur honek segur aski aurrerago arazoak izango ditu egoera ezberdinak gainditzeko. Jolasean bezala, umearen sormena eta irudimena piztu ahal izateko ekintza artistikoak ere bultzatuko ditugu.

- Motibazioa sustatu

Umearen adin tarte honetan oso garrantzitsua da bere arreta mantentzea honek zenbait ezagutza barneratzeko. Horregatik, ez diogu teoria hutsa eskainiko baizik eta kontzeptuak era eskematiko batean adieraziko dizkiogu eta horiek praktikaren bidez landuko ditugu.

- Elkar-ekintza bultzatu

Umeak garapen sozial egokia izan dezan talde lana sustatuko dugu. Honela, guztion parte-hartzea eta kooperazioa lortuko dugu. Norberak nolakotasun bat dauka eta taldeka lan egiten, ikasle bakoitzak bere ezaugarria amankomunean jarriko du eta horrela lortuko den emaitza era indibidualean baino hobeagoa eta interesgarriagoa izango da.

- Sexuen arteko desberdintasunak orekatu

Gure gizartean sexu bakoitzak rol eta estereotipo ezberdinak ezarrita ditu (neska: sokasalto; mutila: baloia) (emakumea: etxeko andrea; gizona: lan egin) Hori dela eta, zenbait jarduera proposatuko ditugu bai neskak zein mutilak elkarrekin burutzeko. Adibidez, antzerkiak antolatuko ditugu non paperak trukatuko diren (emakumea sukaldean/ gizona lanean) = ( gizona sukaldean/ emakumea lanean). Beste aldetik, psikomotrizitatea lantzerakoan ere neskak eta mutilak elkarrekin ekintza bera egitea bultzatuko dugu. Beraz, baloiarekin jolasterako orduan, bai neskak bai mutilak batera arituko dira eta sokasaltoan aritzean, berdin. 

- Konstruktibismoaren teoria aplikatu

Konstruktibismoa eredu interesgarria iruditzen zaigu umearen garapena aurrera eramateko. Honetan ikasleak era aktiboan parte-hartzen du, ez ditu ezagutza berriak buruz ikasten baizik eta aurre-ezagutzak berreraikitzen edo eskema berriak sortzen ditu. Gainera, umearen borondatea sustatu behar da eta nolabaiteko espazioa utzi behar zaio bera bakarrik ikaskuntzarantz jotzeko. Hortaz, irakasleak, hau da, guk etorkizunean, ez diogu umeari inposatuko ezta behartuko ekintzak egitera, lagundu eta orientatu baino.

- Baloreak transmititu

Pazientzia, (haurrek balore hau barneratzea oso garrantzitsua da gaur egun zerbait nahi dutenean momentuan lortzen baitute. Beraz, jokabide hau aldatzea ezinbestekoa da, umeak itxaroten ikasi behar du gizarte honetan egokitu ahal izateko.) , adiskidetasuna, errespetua, elkartasuna, iraunkortasuna, zintzotasuna, tolerantzia… 

- Komunikazioa

Guk irakasle moduan, komunikazioa indartuko dugu bai umeekin zein familiekin. Oso garrantzitsua da ume bakoitzaren egoera ezagutzea bere garapenean eragin handia duelako eta honela gertutasuna eta konfiantza lortuko dugu haurrarengan.

Hezkuntzaren lau zutabeak

Gozokiek umeengan duten eraginak

Haurrek eta umeek gozokiak gustuko dute. Hauen kontzumitze handiak umeengan aldaketa negatiboak sor ditzakeen arren, psikologikoki eta bakoitzaren izateko eran aldaketak ere sor dezake. Artikulu honetan aipatzen den moduan, umeei goxokiak emateak, helduagoak izatean, nahi duten zerbait lortzeko izaera oldarkorra garatu dezakete. Hau da, goxoki ugari jateak, umeengan, lortutako gauzen aurrean estimua ez garatzea ekar dezake eta, ondorioz, biolentzia sortzeko probabilitatea dago.

Curriculumaren definizioa lortzeko prozesua

Curriculumaren inguruan aurkitutako definizioak:

Nerea:  “Entendemos el currículum como el proyecto que preside las actividades educativas escolares, precisa sus intenciones y proporciona guías de acción adecuadas y útiles para los profesores que tienen la responsabilidad directa de su ejecución.” (Coll, 2008)

Iván: Se entiende por currículum el conjunto de objetivos, competencias básicas, contenidos, métodos pedagógicos y criterios de evaluación. (Euskal eskola publikoa, “Curriculum para el Pais Vasco”, 371.214 CUR, orr.54)

Ania: Según el criterio de (Otmara González, 1994) "El currículo constituye un proyecto sistematizado de formación y un proceso de realización a través de una serie estructurada y ordenada de contenidos y experiencias de aprendizaje, articulados en forma de propuesta político - educativa que propugnan diversos sectores sociales interesados en un tipo de educación particular con la finalidad de producir aprendizajes significativos que se traduzcan en formas de pensar, de sentir, valorar y actuar frente a los problemas complejos que plantea la vida social y laboral en particular la inserción en un país determinado".

Kontuan izandako ikuspegiak:

- Curriculum plangintza (formazioan, ezagutzan eta honen emaitzan oinarrituta)
Proyecto sistematizado de formación
- Curriculum plangintza teknologikoa (helburuak lortzeko bideak)
 Proporciona guias de acción
- Curriculum esperientzia (planifikatua eta ez planifikatua)
 Planifikatua: serie estructurada y ordenada de contenidos
 Ez planifikatua: experiencias de aprendizaje
-Curriculum praktikaren eratzailea (praktikarekin garatzen da)
Pensar, sentir, valorar, actuar
-Curriculum eraikuntza sozial eta kulturala (egoera sozial, kultural eta historiko zehatz batean)
Un país determinado

Berba gakoak:

- Proiektua

- Edukiak 

- Helburuak

- Pertsonaren eraketa

- Praktika

- Egoera

Musika eta oinarrizko gaitasunak

Musika arloan sakontzeko eta gaitasunen inguruan ari garenez, web orri honetan gai honi buruz agertzen den informazioan oinarritu naiz.; musikak gaitasun bakoitzean zer lantzen duen aztertzea interesgarria iruditu zait eta.

Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna

Gaitasun honek, hizkuntzari garrantzia ematen dio, ahozko eta idatzizko komunikazio tresna baita eta ideien, emozioen eta jokabideen antolatzailea ere bai. Ikaskuntza musikalean egiten diren hainbat ariketetan honako gaitasuna lantzen da, ikasleek musika arloaren inguruan landu beharreko hiztegia etengabe erabiltzen baitute. Horrez gain, hizkuntza, zenbait abestien interpretazioan, partituren irakurketa lantzean eta musikak sortzen dituen emozio, ideia eta iritziak adieraztean ere erabiltzen da.

Matematikarako gaitasuna

Beste gaitasun honek, arrazoiketa matematikoak erabiltzeko abilidadean oinarritzen da. Arrazoiketa hauek, musika ekintzetan askotan erabiltzen dira, partitura ezberdinen analisia eta irakurketa lantzean batez ere. Esan dezakegu, erritmoa (abiadura), figura musikaletan (beltza, kortsea...) oinarritzen dela eta hauen erlazio matematikoa pultsua dela bera baita bi hauen unitatea. Beraz, musika matematikoa da partitura bat lantzerakoan denbora neurtzen dugulako. (metronomoarekin bezala).

Mundu fisikoa ezagutzeko eta harekin elkarreraginean aritzeko gaitasuna

Gaitasun honek, ikasleari inguruan daukan osasunaren, kontsumoaren eta teknologiaren esparruetan moldatzera laguntzen dio. Musika arloan, zarata eta kontaminazio akustikoa bezalako gaiak lantzen dira; interpretazioa lantzerako orduan, adibidez, musika tresnak jotzerakoan, zarata sahiesten ahalegintzen da, abesterakoan, ahotza zaintzen saiatzen da, honela, giro musikal osasungarria lortzeko helburuarekin.

Informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna

Gaitasun honen funtzioa informazioa bilatzen, prozesatzen eta komunikatzen jakitea da, ondoren informazio hori ezagutzan bihurtzen ikasteko. Prozesu hau sustatzeko ikasleak ordenagailuetan musika lantzeko programa ezberdinak erabiliko dituzte.

Gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna

Gaitasun honek bizi garen errealitate soziala ulertzen laguntzen du. Musikan, interpretazio eta sorkuntza kolektiboak lantzen dira eta hauen bidez, parte-hartzea sustatzen da aldi berean kooperazioa indartuz. Honek, ikasleei aukera ematen die inguruan dauzkaten pertsonekin harremanetan jartzeko, beraz, sozializaziorako ekintzak sustatzen dira. Musika arloan lantzen diren ariketa praktiko gehienak talde-lanean burutzen dira: musika-tresnak jotzean, abestean, dantzatzean, entzutean... hortaz, musikan gaitasun honek etengabe lantzen dela ohartu ahal gara.

Arte eta kultur gaitasuna

Gaitasun honi esker, ikasleek esperientzien bidez, ulertzeko eta baloratzeko abilidadea barneratuko dute ekintza kultural eta musikal ezberdinak ezagutuko dituztelako. Musikan, interpretazio kolektiboa eta entzumena lantzen da beste kultura ezberdinak dituzten ezaugarriak ezagutzeko. Honela, umeek musikaren bitartez sormena ere landuko dute.

Ikasten ikasteko gaitasuna

Ikasten ikasteko, ikaskuntzarako trebetasuna behar da eta ikasleak era autonomo batean lan egiten gai izan behar du, beren helburu eta beharrak kontuan hartuz. Musikan lantzen diren ekintzetan ikaskuntzarako beharrezkoak diren oinarrizko ahalmen eta trebetasunak indartzen dira: arreta, kontzentrazioa eta memoria. Interpretazio musikalak eta hauen grabazioak oso interesagarriak izaten dira ikasleentzat hauen bidez entzumenaren ahalmena garatzen dutelako entzuten ari diren elementu ezberdinak identifikatuz. Ordenagailuek eskaintzen dizkiguten hainbat ekintza interesgarriak ere izan daitezke ikaslearen motibazioa sustatzeko eta honek bere kabuz lan egiten bere sormena lantzeko.

Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna

Gaitasun honek, pertsona bakoitzak duen kontzientzia, jarrera eta baloreen eskuratzean datza eta hauen bidez, ikasleak edozein proiektu lantzerakoan autonomiaz jokatzen jakin behar du. Musika arloan, proiektu kolektiboak sustatzeaz gain, lan indibiduala ere lantzen da eta honela ikaslearen autonomia ere lortzen da.

Haur Hezkuntza gaitasunetan oinarrituta?

     Bideo honek gaitasunen egoera oso ondo azaltzen du Hezkuntza-sistemaren irakaskuntzetan eta, batez ere, Haur Hezkuntzan non arreta gehiago jartzen duen. Emakumea dioen moduan, gaurko gizartea herritar adituak eta ez lehiakorrak eratzea eskatzen du. Horregatik hezkuntza gaitasunetan oinarritu behar da hau posible izan ahal izateko. Hezkuntza-sistema daukan betebeharra ez dela ezaguerak barneratzea baizik eta etorkizunerako gizartea era egoki batean eratzearekin bat nago. Adibidez, jasotzen duten informazio guztietatik zein aukeratu eta zein baztertu behar duten irakatsi behar zaie, hau da, kritikari onak izaten. 

     Bestetik, ez zait ondo iruditzen hainbat autonomia erkidegotan Haur Hezkuntzan ez lantzea gaitasunetan oinarrituta dagoen curriculuma. Haatik, hezkuntza integrala Lehen Hezkuntzara, Bigarren Mailako Hezkuntzara etab. zabaldu nahi delarekin ados nago, hau da, ez da bakarrik Haur Hezkuntzan eman behar. Hezkuntz mota honetan arlo afektiboa, morala, psikomotorea, kognitiboa eta soziala era orekatu batean lantzen da. Ume batekin jaio bezain laster arlo guzti hauek jorratzen dira baina 6 urtetik aurrera arlo batzuk (psikomotorea, afektiboa eta soziala) alde batera uzten dira eta beste batzuk (morala eta, batez ere, kognitiboa), berriz, askoz gehiago lantzen dira garrantzia emanez. 

    Bukatzeko, bideo honi esker, konturatu naiz pixkanaka-pixkanaka Hezkuntza-sistemaren irakaskuntzak daukaten baliabideak partekatzen ari direla. Lehen Hezkuntzan etab. hekuntza integrala barneratuko da eta Haur Hezkuntzan gaitasunetan oinarritutako hezkuntza.

Didaktikaren definizioa lortzeko prozesua

Definizioaren eraikuntza prozesua:

Didaktikaren ikasgaiari hasiera emateko aurkitu genituen definizioak batuz eta hauen eragileak, eraginak eta helburuak identifikatuz, didaktikaren definizioa sortu dugu. Definizio honen eraikuntza prozesuan, hurrengo urratsak jarraitu ditugu:

Didaktikaren inguruan aurkitutako definizioak aztertu:

Nerea: Mattos dioen moduan, Didaktika hauxe da: “Disciplina pedagógica de carácter práctico y normativo que tiene por objeto especifico la técnica de la enseñanza, esto es, la técnica de dirigir y orientar eficazmente a los alumnos en su aprendizaje.”

Ania: Didaktika orokorra irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan parte hartzen duen zientzia da eta honen helburu nagusia ikaslearen prestakuntza intelektuala lortzea da.

Iván: Es el arte de saber transmitir los conocimientos de la forma más adecuada para su asimilación.

Arane: “La didáctica es la disciplina pedagógica de carácter práctico y normativo que tiene como objeto especifico la técnica de la enseñanza, esto es, la técnica de incentivar y orientar eficazmente a los alumnos en su aprendizaje”.

Hitz gakoak identifikatu:

- Irakaste-ikaste prozesua

- Prestakuntza intelektuala bideratu

- Irakaskuntzan parte hartu

- Teoriko-praktikoa

- Artea

Umeei ipuinak irakurtzea

Artikulu honetan irakurri dezakegun moduan, umeek hizkuntza eta bere hiztegia ikas dezaten, ipuinen irakurketaren entzumena metodo oso eraginkorra da. Hala ere, eduki hauek barneratzeko azaltzen den era azkarrena ipuin berberaren irakurketaren errepikapenean datza. Jessica Horst-en esperimentu hau ingelesezko edizio honetan agertzen da ere.

Maria Montessori

Orrialde honetan Maria Montessoriren metodoaren azalpena agertzen zaigu. Maria Montessori sinestezin sormena zeukan, eta bizi izan zen garai batean non emakumea ez zen ongi onetsia, bakarrik familia bat sortzeko eta seme-alabak edukitzeko erabiltzen zen. Neska honek laguntzen zuen ume gaixoei eta sortu zuen hezkuntza berria eta berezi bat. Umeei ematen zien askatasuna,maitasuna eta errespetatzen zituen. Benetan errespetatu behar dugu neska honen lana.

Zer da Waldorf izeneko metodo pedagogikoa?

     Hona hemen hurrengo bideoa, Thurit Armbruster, Waldorf-eko pedagogian parte hartzen duen irakasleari egindako elkarrizketa. Gaur egun eskoletan ematen den hezkuntzaren metodologia ikusita, beste hezkuntza mota honek eskaintzen duen pedagogia aztertzea oso interesgarria iruditu zait.

     Dirudienez, eskola tradizionaletan, hezkuntzaren lehenengo urteetan ahalik eta ezagutza gehien barneratzea da garrantzitsuena. Haur Hezkuntzarako funtzezko osagarria jolasa da, umeek etapa honetan haien gorputz fisikoa garatu behar dutelako. Hortaz, lehenengo urteetan arlo intelektualari hainbesteko garrantzia ematea ondorio guztiz kaltegarriak eragiten ditu: umeak hazi ahala, bere ezagutzak gutxitzen dira.

     Waldorf, teoria honi beste ikuspegi bat ematen dio, metodologia honen helburua pertsonaren garapen osoa lortzea baita arlo emozionala, artistikoa eta intelektuala landuz. Eskola hauetan, umeari askatasuna usten zaio, esperimentazioaren bidez, bakoitzak dituen interesak sustatzeko. Beraz, beren ekintzetan ez zaie araurik ezartzen eta umeak berak sortzen du gustoko duen jolasteko espazioa. Eskola tradizionaletan, jolasa ere lantzen da baina umeei eskaintzen zaien jolas eremua guztiz egituratuta dago. Hortaz, Waldorf eskolan ez bezala, umeak ez dauka aukerarik bere sormena eta irudimena lantzeko.

 

Haur Hezkuntzako irakaslea izan beharreko gida

Dokumentu hau etorkizunean umeekin aritzeko oso baliagarria izango da.  Honi esker, maisua badaki adin-tarte bakoitzean zein ariketa landu eta zein gaitasun eskatu diezaieke umeei. Ekintza orokorrak emateaz gain, Matematika, Musika, Lengoaia, Psikomotorea, Irakurketa eta Idazkera ikasteko ariketak edo jolasak ere gomendatzen dira. Bestetik, umeek izan ahal ditzaketen zailtasunak azaltzen dira eta irakaslea hauen sintomaz ohartzeko pauta batzuk ematen dira. Laburbilduz, esan dezakegu, dokumentu hau Haur Hezkuntzako irakasle batentzako gida oso aproposa dela.